فوروم اجتماعى اروپا
۱۷ تا ۲۱ سپتامبر – مالمو سوئد

مصطفى ناصر

فوروم اجتماعى اروپا كه در فلورانس ايتاليا در نوامبر ۲۰۰۲ نخستين اجلاس اش را برگزار كرد، امسال پنجمين نشست اش را از تاريخ ۱۷ تا ۲۱ سپتامبر درشهرمالموسوئد برگزار مى كند. شركت كنندگان در اولين فوروم اجتماعى اروپا در فلورانس راه پيمايى هاى هماهنگ ۱۵ فوريه ۲۰۰۳ عليه جنگ عراق را برنامه ريزى كردند كه در آن ميليون ها نفر از مردم در سراسر دنيا به ميدان آمدند. دومين فوروم در سال ۲۰۰۳ درپاريس، سومين نشست در سال ۲۰۰۴ در لندن و چهارمين اجلاس آن در سال ۲۰۰۷ در آتن برگزار شده بود.
آغاز سالهاى ۱۹۹۰ شاهد برآمد دور بين المللى جديد مبارزات يا جنبش هاى موسوم به "ضد جهانى شدن نوليبرالى" بوده ايم. برگزارى فوروم اجتماعى جهانى و متعاقب آن برگزارى فوروم هاى اجتماعى محلى و قاره اى تداوم منطقى مبارزات و همگرايى جنبش ها وگروه هاى مبارزى را نشان مى دهد كه اگر چه از ابهام و دوگانگى برى نيستند و در سنت هاى مبارزاتى متفاوت ريشه دارند، با وجود اين، تا زمانى كه مسالهء سازماندهى يك جنبش سياسى و چنگ در چنگ شدن با نظام حاكم و خواست عدالت و آرزوى دنياى بهترى مطرح است، اين جنبش ها به طور واقعى به شيوه هاى مشترك مبارزاتى آگاهند و خط بطلانى مى كشند بر روايت هاى تك گويانه از تاريخ مبارزاتى نيروها و جنبش هايى كه گمانشان بر اين است كه حقيقت نزد آنهاست و بس.
به عبارتى ديگرناهمگونى، چندآوايى وتلفيق روحيهء محلى و منطقه اى با روحيهء جهانى و انترناسيوناليستى مشكل اين جنبش نيست بلكه ثروت مشترك آن است. در اين دور جديد مبارزاتى است كه شورش هاى منطقه اى و محلى بُعدى جهانى مى يابند وبه سراسر جهان منتقل مى شوند. در اين گسترهء مبارزاتى است كه خواست و آرزوهاى خلق هاى بومى چياپاس و جنبش زاپاتيستى با خواست عدالت و آرزوى مشترك خلق هاى بومى اروپا درهم مى آميزد و دست افشانى و پايكوبى كارناوال ها، آنتاگونيسم جشن هاى خيابانى، رقص ها و گل افشانى راديكاليسم و گاز اشك آور، آن رنگين كمان مبارزاتى اى را عطرآگين مى كند كه مى كوشد فلك را سقف بشكافد و طرحى نو دراندازد.
«مقايسه اى سمبوليك بين كلاه هاى سياه چهره پوش زاپاتيست ها و لباسهاى سفيد پوشان۱ "نامريى" ايجاد مى شود. شرايط فلاكت بار زندگى خلق هاى بومى قاره امريكا با مردمانى در اروپا كه صدايى ندارند و وضع آنها مى تواند با يكديگر مقايسه شود: آرى در همين لحظه ميليون ها سرخ پوست در اروپا وجود دارد: مهاجران غيرقانونى، مبتلايان به بيمارى هاى دشوار، مردمانى كه زير خط فقر زندگى مى كنند، مردمانى ناپيدا كه از خود صدايى ندارند. ماييم ارتش اين مردمان..."۲
در بستر اين نوع مبارزات است كه مبارزه اقليت هاى بومى اروپا يعنى مهاجران، بيكاران، كولى ها، همجنسگرايان، بى خانمان ها و همه طردشدگان با مبارزات اتحاديه هاى كارگرى از اروپا گرفته تا كره جنوبى، فيليپين، هند و آرژانتين پيوند مى خورد. در بستر اين مبارزه، مبارز تبعيدى عنصرى منزوى و ماتم زده كه غم غربت در جانش رسوخ كرده باشد و يا تسليم و خفت بر او چيره شده باشد نيست، رزمنده اى است كه در جستجوى اصل خويش به مام دروغين وطن نمى انديشد، بلكه هويت واقعى خويش را در انترناسيوناليسم پيدا مى كند، در همبستگى جهانشمول با نوع انسان.
فوروم اجتماعى جهانى و فوروم هاى قاره اى محل تلاقى جنبش ها و شورش هاى گوناگون، نيروها و سازمان هاى سياسى، اتحاديه هاى كارگرى از سراسر جهان است كه سنت هاى مبارزاتى، فرهنگ سياسى و ارزش هاى معنوى و اخلاقى خود را با هم قسمت مى كنند. جنايتكارانه قلمداد كردن اين جنبش از طرف نظام سرمايه دارى نشان مى دهد كه جنبش "ضد جهانى شدن نوليبرالى" در حد قابل توجهى تثبيت شده است.

پنجمين فوروم اجتماعى اروپا نيز همچون فوروم هاى پيشين برپايه همكارى كثرت گرايانه بين گروه ها و گرايش هاى متنوع سياسى واجتماعى كار خود را پيش خواهد برد. اداره فوروم بر پايه عدم تمركز كه لازمه اين نوع همايش هاست انجام مى گيرد. طى روزهايى كه فوروم برگزار مى شود بالغ بر ۲۰۰ سمينار و كارگاه بحث، كنسرت، فيلم و تئاتر، راهپيمايى ها و فعاليت هاى ديگر در برنامه گنجانده شده است. تعداد پرشمارى از مقالات و نظرات در جلسات عمومى و نيز در كارگاه ها به بحث گذاشته مى شود. سخنرانى هاى متعدد و جلسات بحث و گفتگو با مضامين مختلف سازماندهى شده است. نشست هايى از طرف مجله هاى تئوريك چپ ماركسيستى و انتشاراتى هاى تحقيقى از قاره هاى مختلف با حضور دهها محقق و نظريه پرداز برگزار مى شود و مقاله هاى تئوريك و تحقيقى فراوانى ارائه خواهد شد.

در زير به برخى از برنامه ها و عناوين مقالات و بحث ها اشاره مى كنيم:

پنجشنبه صبح ۱۸ سپتامبر ساعت ۱۲:۳۰ تا ۹:۳۰

- ۲۰۰۸ – ۱۹۴۸: شصت سال بعد از فاجعه [۱۹۴۸]. قضيه آوارگان فلسطينى
- مبارزه عليه امپرياليسم در خاورميانه، اوضاع كنونى خاورميانه، جنگ، اشغالگران و مقاومت
- دنياى ديگرى ممكن است
- به ميدان آمدن زنان: تجاربى از امريكاى لاتين، خاورميانه و هندوستان. برگزار كنندگان: انجمن "دستها از ونزوئلا كوتاه"، فمينيستها و جبهه كلام (Ordfront)
- پانل هاى مختلف حول مسائل فمينيستى، بحران هاى مالى، عليه خصوصى سازى، كوسوو و سومالى، مبارزه عليه اشغال عراق و افغانستان، دمكراسى و شهروندى در اروپا

پنجشنبه عصر

- چريك هاى فارك – افسانه و واقعيت؛ فارك از سال ۱۹۶۴ تا كنون چه از طريق سياسى و چه به شيوه نظامى براى عدالت اجتماعى در كلمبيا جنگيده است. از يك ارتش كوچك دهقانى در دهه ۶۰ تا يك حزب سياسى بزرگ در دهه ۸۰ تا امروز كه اين گروه بزرگترين و قديمى ترين نيروى چريكى قاره امريكاست. فارك همچنان در هاله اى از رمز و راز.
- استراتژى آينده طبقه كارگر جهانى
- مبارزه با راسيسم: راسيسم را درهم شكنيد!
- مبارزه در بوليوى و نپال
- براى سياست جديد كشاورزى و غذايى اروپا. برگزاركنندگان: اتك اروپا
- آغاز مبارزه طبقاتى: در فرانسه، پرتغال، يونان و ديگر كشورهاى اروپايى. امروزين بودن فرانتس فانون. برگزاركنندگان: شبكه بين المللى فرانتس فانون
- جنبش عدالت طلبى جهانى؛ ديروز، امروز و فردا. بحثى پيرامون جنبش آلترموندياليسم با شركت فعالين پنج قاره
- مبارزه با سكسيسم (تبعيض جنسى) و هموفوبى (همجنسگراـ هراسى) در سوئد، تركيه و كوبا
- رابطه بين احزاب، نهادها و جنبش هاى اجتماعى: تحليل بحران سياسى چپ
- جنبش هاى اجتماعى، كتابخانه، پژوهشگران و تاريخدانان
- سلطه فزايندهء ناتو و نظامى كردن اتحاديه اروپا

جمعه صبح ۱۹ سپتامبر ساعت ۱۲:۳۰ تا ۹:۳۰

- مبارزه براى آزادى تروريسم نيست. بحث كارشناسانه حول اين موضوع كه امپرياليسم و صهيونيسم با تهيه فهرست هاى تروريستى و وضع قوانين به اصطلاح ضد ترور در صدد تضعيف جنبش هاى رهايى بخش، سازمان هاى چپ و گروه هاى همبستگى اند؛ در فلسطين، تركيه، باسك، كلمبيا، بلژيك و يونان. راه هاى تقويت همبستگى بين المللى. برگزاركنندگان: مبارزان و عشاق
- اتحاديه در شرق و غرب. با هم براى شرايط بهتر. برگزاركنندگان: برخى از اتحاديه هاى كارگرى
- انواع سرمايه دارى اروپا. سرمايه دارى از ديدگاه ماركس. با شركت محققين و استادان دانشگاههاى مختلف. برگزاركنندگان: بنياد رزا لوگزامبورك [آلمان] و مجله چپ تئوريك Fronesis۳
- مذهب و سنت مانعى بر سر راه مبارزه براى حقوق زنان. بخش اول مبارزه عليه جنايت هاى ناموسى و خشونت مرتبط با جنس؛ در بستر چند فرهنگى. بخش دوم: قدرت زياد مذهب و سنت. برگزاركنندگان: زنان سبز، شبكه عليه خشونت هاى ناموسى وجبهه كلام.
- آيا در مبارزه با ايدز شكست خواهيم خورد؟ برگزاركنندگان: ABF اسكونه جنوب سوئد، گروه هاى افريقا و كشتى نوح جنوب سوئد
- براى جهان و اروپايى فارغ از سلاح هسته اى
- خطر فقر و به حاشيه رانده شدن سالمندان، امروز و فردا: حق سالخوردگى با عزت. برگزاركنندگان: گروههايى از ايتاليا
- بحران نوليبراليسم و پاسخ ما
- كشاورزان دنيا، زمان تغيير. برگزاركنندگان: گروههايى از افريقا
- ماركسيسم و آلترموندياليسم. دمكراسى، سوسياليسم و جنبش هاى نوين اجتماعى: چرا و چگونه آلترموندياليسم به ماركس نياز دارد؟ فمينيسم، آنتى كلونياليسم، مبارزه طبقاتى – كدام رابطه؟ بحث پيرامون سيماى سوسياليسم در هزاره سوم. برگزار كنندگان: فضاهاى ماركس (Espaces Marx) و
International marxist tendency
- از جنوا تا روستوك، شكلى جديد از مقاومت

جمعه عصر ساعت ۱۷:۰۰ تا ۱۴:۰۰

- صحراى غربى، افغانستان و قفقاز (پانل هاى مختلف)
- عليه پايگاههاى نظامى خارجى
- معاهده هاى تجارى بين اتحاديه اروپا و امريكاى لاتين. چهره جديد امپرياليسم. برگزاركنندگان: انجمن "دستها از ونزوئلا كوتاه"، گروههاى امريكاى لاتين و انجمن سوئد – كوبا
- كارگاه هاى متعددى نيز به وضعيت كولى ها در اروپا، مسألهء آب، سلاح هاى هسته اى و كارخانه هاى شيميايى و محيط زيست و بالاخره به مسائل جوانان اختصاص دارد.

شنبه صبح ۲۰ سپتامبر ۱۲:۳۰ تا ۹:۳۰

مجله تئوريك چپ Fronesis برگزار مى كند:
- سخنرانى تونى نگرى و ميكائيل هاردت نويسندگان كتاب امپراتورى و كتاب انبوه خلق و دمكراسى. آنتونيو نگرى و هاردت چالش هاى سياسى امروز را با ارجاع به كتاب جديد در دست تأليف شان، ثروت مشترك (Common Wealth) به بحث مى گذارند.
مكان: Möllevången- amiralen
در همين رور و از طرف همين مجله آلن فريمن، الكس كالينيكوس و فعالين ديگر از برزيل، كانادا، هندوستان گرد هم مى آيند.

ادامه برنامه هاى روز شنبه:

- كلمبيا تهديدى براى پيشرفت در امريكاى لاتين؟ نظاميگرى و فقدان رفرم هاى اجتماعى تهديدى است عليه مردم كلمبيا و تمام قاره. جنايى قلمداد كردن اعتراضات اجتماعى و اپوزيسيون سياسى
- نظامى كردن فضا
- مقاومت دربرابر ناتو و استراتژى هاى بديل براى صلح در اروپا. برگزاركنندگان: زنان براى صلح
- اروپاى ديگرى ممكن است، حقوق اجتماعى و دمكراتيك براى همه
- دمكراسى اقتصادى همچون ابزارى براى مبارزه و يك آلترناتيو. سخنرانان: كارگران و فعالين AXA از فرانسه و اروپا. برگزار كنندگان: انجمن فضاهاى ماركس
- خصوصى سازى و تحصيل
- راهپيمايى و جشنواره روز شنبه

يكشنبه صبح ۲۱ سپتامبر

- خلق هاى بومى و محيط زيست عادلانه براى سراسر كره زمين
- مذهب و جنبش عدالت خواهى جهانى
- مبارزه عليه كوكاكولا، پوپوليسم راست در اروپا؛ كدام آلترناتيو؟
- شصت سال بعد از فاجعه: آينده فلسطين. مهمانان سمينار: دكتر مصطفى برغوتى، آنجلا گلدشتين فعال صلح و جمال جمعه فعال كارزار ضد ديوار آپارتايد [در فلسطين]
- چين در هرج و مرج – اعتراضات توده اى و بلاياى طبيعى. چين در معرض ديد دنيا. معجزه اقتصادى چين بر پايه كار بردگى و سركوب دولتى ميسر شده است.چين به كجا مى رود؟ به سنت يك ابر قدرت اقتصادى يا انقلابى جديد؟
- نه به ناتو، نه به پايگاههاى نظامى و سلاح هاى هسته اى امريكا در اروپا
- امنيت در اروپا: براى چه كسى؟ بمب را مممنوع كنيد
- قضيه زندانيان سياسى در جهان و استراتژى هايى براى عدالت و آزادى، زندان هاى مخفى سازمان سيا در اروپا
- و سمينارها و كارگاه هاى بسيار ديگر و جشن هاى پايانى فوروم

يادداشت ها:

۱ – جنبش نافرمانى اجتماعى موسوم به سفيد پوشان بعد از اعتراضات جنوا خود را منحل كرد
۲ – مجله Fronesis شماره ۱۷ – ۱۶ مقاله هويت يك جنبش جهانى
۳ – مجله Fronesis مجله اى است تئوريك، چپ و راديكال كه سالانه ۴ شماره به زبان سوئدى منتشر مى كند. Fronesis در زبان يونان باستان به كفته ارسطو به معنى حكمت عملى است. هر شماره اين مجله به موضوعى خاص اختصاص دارد. از جمله اين موضوعات: سرمايه دارى، خشونت، دولت، اتوپى، كار و آخرين شماره آن اختصاص دارد به ماركس. آثارى از تونى نگرى، ميكائيل هاردت، سمير امين، اتين باليبار، هانا آرنت، والتر بنيامين، كورنليوس كاستورياديس، كرامشى، ميشل فوكو، ايمانوئل والرشتاين و نظريه پردازان متعدد ديگرى در اين مجله چاپ شده است.

http://www.fronesis.nu/
http://www.esf2008.org/